Verworden tot niemand

Ik had ze al jaren niet meer gezien. Mijn vrienden van toen. Een jaar of tien geleden verhuisden zij, terug, naar Limburg. Dicht genoeg bij haar moeder om zolang dat nodig is, voor haar te zorgen. Dat doen ze met liefde en toewijding. Onze ontmoeting afgelopen weekend was bijzonder.

Soms zie je elkaar jaren niet om dan net zo makkelijk de draad weer op te pakken. Zo ging dat bij ons. We praten en praten om jaren in te halen. Wat niet lukt natuurlijk maar beetje bij beetje worden gaten gevuld. Zij werken niet meer maar vullen hun dagen met allerlei culturele activiteiten. Ze zijn actief en betrokken bij de wereld. Ook bij Limburg. Alleen Limburg niet bij hen.

We zijn niemand meer

Ze zeggen het allebei. ‘We zijn verworden tot niemand’. Ik ben verwonderd. Ze zijn Limburgers, ze wonen in de buurt waar haar moeder woont, ze spreken de taal, ze kennen de Limburgers. Toch? Na tien jaar lukt het hen niet om een plek te veroveren in de gemeenschap van het dorp. Ze passen niet meer. Met hun Westerse grote monden, grote gebaren en alle pogingen om zich dienstbaar te maken aan het dorp en de mensen die er wonen. Ze zijn te ‘groot’ geworden. En van ‘groot’ is het blijkbaar een kleine stap naar ‘niemand zijn’.

Overgeslagen in rondjes geven op het plein, overgeslagen bij het laten zien van foto’s, overgeslagen in elkaar begroeten, in meedoen, in erbij horen. Ze hebben elkaar misschien wel meer nu dan ooit, gelukkig. Ze reizen wat af en zien de wereld nog steeds op hun eigen manier. Hij vertelt dat hij laatst een keer door zijn dozen met papieren ging en allerlei zaken tegenkwam van werk dat hij gedaan had. Grote zaken. Als journalist, als advocaat, als sociaal betrokken man bij jeugd en de vluchtelingenproblematiek. Politiek gekleurd en geëngageerd. Hoe zij als zeer betrokken schooljuf kinderen een veilige plek te gaf. Juist de kinderen die van ver naar ons koude land kwamen. Ze waren iemand.

Binnenkomen zonder verleden

Door hun verhaal realiseer ik me hoe lastig het is om te verhuizen, naar een prachtige plek, naar rust en ruimte, naar groene heuvels en natuur, als je geen verleden hebt om te delen met elkaar. Als niemand weet wie je was, wat je betekende, wat je talenten zijn, je verdriet, je pijntjes… Dat je je een plek moet zien te veroveren zonder een getuigenis van je leven en van jouw waarde voor de wereld.

Ze zien er bijna verslagen uit, mijn vrienden. En ik ben het ook. ‘Kom toch terug’, zeg ik. Dat willen ze ook maar ‘moeder’… Liever nog tien jaar zorgen voor het liefste en slimste mens op aarde en dan maar samen mooie dingen beleven dan teruggaan omdat moeder er niet meer is.

Dan krijgt ‘niemand’ een veel diepere betekenis.