Vandaag herdenken we de Nederlandse slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog en zij die daarna zijn gevallen. Een mooi symbolisch gebaar, die twee minuten stilte. Indrukwekkend zijn weer de verhalen die we horen en zien op de televisie.
Vandaag ben ik wat langer stil dan die twee minuten omdat er zoveel is om stil van te worden. Niet alleen onze oorlog en onze mensen, maar al de oorlogen die om ons heen plaatsvinden. Oorlogen van geweld, van terreur, van verbetenheid om een gelijk. Oorlogen van de natuur of oorlogen van binnen. Van mensen die het niet meer weten.
Dit jaar ben ik vaker stil geweest omdat ik het ook niet meer weet en het vertrouwen, dat het goed komt, niet meer volledig met optimisme voel. En morgen, op 5 mei, als we de vrijheid vieren, denk ik: welke vrijheid? Natuurlijk, als we in termen van oorlogen denken, dan hebben wij vrijheid en dat is meer dan de moeite waard om bij stil te staan. Maar het vieren? Dat wankele begrip dat ook staat voor ‘vrijheid van meningsuiting, geloof en zijn wie je bent’? Ik weet niet hoe dat bij jullie is maar mijn gevoel van vrijheid is anders geworden, is niet meer vanzelfsprekend en voor altijd durend. En daarmee is mijn gevoel van veiligheid veranderd.
Misschien was vrijheid dat altijd al voor mij: veilig zijn. Dat is een groot goed en beter te behappen dan het grootse ‘vrij zijn’. Vrij ben ik nog nooit geweest en dat is niemands schuld. Vrij is ook te groot, wie kan volledig vrij zijn, van zichzelf, laat staan van anderen of van wat anderen jou opleggen? Vrijheid kent geen grenzen, ‘veilig-zijn’ juist wel. De grenzen van beschutting, van armen om je heen, van grenzen die gerespecteerd worden.
Veilig zijn is dichtbij en intiem. Dat is iets om dankbaar voor te zijn. Dat we ons al zoveel jaren veilig kunnen voelen.
Dat ga ik vieren. En vurig wensen en bidden dat voor heel mensen op deze wereld dat belangrijke gevoel van veiligheid, werkelijkheid kan worden.