Hartverscheurende Alzheimer

Foto YouTube Stichting Alzheimer

Ruud Lenssen maakte een documentaire over zijn vader Jac en zijn moeder Ria. Vader Jac heeft Alzheimer. De ‘wei’ is het stuk grond waar hij zijn paardjes en kippen houdt en waar hij elke dag te vinden is. Buiten.

Het begin is al hartverscheurend. Scheldend staat Jac op zijn erf. ‘Ik sla ze godverrrredomme allemaal overhoop.’
Je weet als kijker niet wat er aan de hand is maar je ziet direct een man in wanhoop. Je hoort bijna de onuitgesproken zinnen die door zijn hoofd vliegen maar die geen uitgang meer vinden naar woorden die uit zijn mond rollen. Hij is kwaad en als kijker word ik dat ook. Over dit leed.

Later zien we dit fragment nog een keer. De deuren naar ‘buiten’ zijn dicht. Hoe wrang dat het letterlijk en figuurlijk is. Uit voorzorg zijn de deuren naar buiten gesloten maar Jac is een buitenman. Hij moet naar buiten. Hij stikt zowat. Hij zit vast.

Hulpverlener

Er zit een hulpverlener bij hen aan tafel. Achter zijn laptop spreekt hij met Ria over haar man. Alsof Jac er al niet meer naast haar zit. Maar je ziet Jacs ogen heen en weer schieten. Wat weten wij over wat iemand met alzheimer meekrijgt? Volgens mij begrijpt Jac heel goed dat het gesprek gaat over opname, over uit huis plaatsen. Hij hoort het en kan niet zeggen wat hij ervan vindt. ‘Laat me los’, zegt hij tegen de hulpverlener die ik zo onderhand wel over de tafel heen kan trekken. ‘Laat me los’ als ‘bemoei je niet met mijn leven, ik wil niet dat jij dit gaat regelen’. ‘Ik ben beter’, zegt Jac, ‘je hoeft niet meer te komen.’

Opname

En dan komt toch de dag dat het niet anders kan. Moeder en zoon vertellen samen aan Jac dat hij naar een andere plek gaat. Dat hij daar blijft slapen. Hij wil niet maar stapt toch in de auto. Als hij langzaam naar de deur van wooncomplex schuifelt, zie je hoe hij plotseling begrijpt wat die deur betekent. Zoals zijn kleine paardjes onder protest de paardentrailer in worden geduwd en onder protest hinneken en schoppen, zo hinnikt Jac. Zo zet hij zich schap tegen de onomkeerbare stap naar een nieuwe wereld. Hij wil weg. Hij trekt zijn vrouw mee. ‘Kom, kom, weg moeten wij’.

Een pilletje doet wonderen. Als een mak schaap zit hij even later aan de koffie en appeltaart.

De documentarie Wei is terug te zien. Zo de moeite waard. Over liefde, over leven en loslaten.