Geloof je in Sinterklaas? Ja of nee?

Europa staat er slecht voor. Niemand gelooft meer in Europa. Hoe mooi zou het zijn als we weer in Europa geloven zoals in Sinterklaas. Weten dat het niet bestaat maar ook weten dat het in de basis goed is. In de Wereld Draait Door gisteravond waren Geert Mak en David van Reybrouck te gast. Over Europa, over het gevaar dat op de loer ligt om domme dingen te doen. Een waarschuwing gaven ze ook: gooi niet het fundament weg.

Zoals Renzi in Italie zijn eigen lot verbond met het referendum, dat is gewoon heel dom. Dat is grootheidswaanzin waarin je jezelf een macht toe-eigent waar je uiteindelijk alleen maar om bestraft kunt worden. Dat hebben de Italianen ook gedaan. Chantage werkt nooit echt.

Reybrouck had een mooi pleidooi voor een ander soort referendum. Niet eentje waarbij je alleen maar ‘ja’ en ‘nee’ kan zeggen maar waar er wellicht wel twintig keuzes zijn. Op de vraag: Moet Nederland uit de EU kun je veel meer bedenken dan ‘ja’ en ‘nee’. Bijvoorbeeld ‘nee, maar er moet wel meer macht terug bij de Nederlanders’ of ‘nee, maar de EU is zo’n traag en log systeem, daar moet iets aan veranderen’. Dan kun je ook iets als politiek. Dan kun je de stem van ‘het volk’ mee laten tellen en daar naar handelen.

Ik houd mijn hart vast met alle somberen voorspellingen. Van oorlog en andere rampscenario’s. Dat er iets moet veranderen is zeker. Maar dat er ook heel veel goed is, vergeten we soms. Ik denk dat ‘luisteren’ het toverwoord is. Ook in mijn vriendenkring en familiekring wordt er heel verschillend gedacht over grote zaken. En soms proberen we elkaar te overtuigen zonder echt te luisteren naar elkaar. Al zo overtuigd van je eigen gelijk dat praten helemaal geen zin blijkt te hebben. En dat klopt ook wel, praten is niet het toverwoord, maar horen wat de ander te zeggen heeft, begrijpen waarom dat gezegd wordt, dat brengt je alweer een stap verder.

We hebben een grote klus te klaren, samen. Laten we het doen.