Anita Witzier heeft een programma over haar verblijf in twee psychiatrische instellingen. Mooie televisie met mooie, getroebleerde mensen. ‘Gekke mensen’ zijn een beetje eng en soms een beetje grappig. Zo zit er in een van de eerste afleveringen een keurig nette vrouw te puzzelen. Anita schuift aan en praat met haar. De vrouw vertelt dat ze graag puzzelt en het gesprek verloopt heel normaal. Totdat de vrouw puzzelstukjes aanwijst en dingen zegt als: ‘Dat is kapitein Haak, vrouwen willen hem, kussie, kussie, kussie’. Dat, en nog een paar bijzondere opmerkingen, maakt dat je ineens anders naar de vrouw gaat kijken. Als de vrouw weken later uit de psychose is kan ze er zelf hartelijk om lachen. Een doodgewone vrouw met een verkeerde werking in haar hersenen. Er is ook een beer van een vent die is opgenomen omdat hij ineens overal jihadstrijders zag en mensen begon te waarschuwen. Die beer van een vent boezemt mij angst in, hij ziet er wild en gevaarlijk uit. Als zo’n man bij mij in de Jumbo binnen zou stieren en dingen gaat roepen zou ik me onder de kratten met groenten verstoppen. In betere doen is de jonge, brede man een knuffelbeer, een lieverd met een heel groot hart. Maar ook met heel veel angst.
Waarom boezemen mensen met een psychiatrisch leven mij en anderen zo’n angst in? Ooit zat ik zelf in een groep en werd de opdracht gegeven om je ogen te sluiten en je voor te stellen dat er iemand naast je komt zitten die je absoluut nooit zou willen tegenkomen. En dat je dan met die iemand een gesprek aangaat. Verhelderend vond ik dat. Om in je eigen schaduw-wereld te stappen en contact te maken met je angst en te onderzoeken waar de angst over gaat. Bij mij kwam er, hoe kan het ook anders, een gestoorde zitten.
De angst in mij liet me zien hoe weinig ik soms zelf af was van die andere, ‘gekke’ wereld. Dat het je allemaal zomaar kan overkomen door stress, door ziekte, door een wegglijden in een eenzame wereld.
Wat mij vooral raakt in de serie zijn de portretten van mensen die het niet redden. Die elke keer weer terugkomen en daarom ook niet meer willen leven. Hoe zwaar is dat? Vrouwen met jonge kinderen, mannen, zwaar depressief met een gezin thuis. Wat een leed in een mensenleven.