Het referendum is geweest en de Grieken hebben gesproken. Nee tegen Europa en nu moet Europa op de blaren zitten. Want alleen het referendum serieus nemen als het voor jou goed uitvalt, dat kan natuurlijk niet. Europa verliest en niet te weinig. Maar hoe een goede verliezer is Europa?
Ik begrijp de Grieken wel. Een griekse man zegt: ‘wat heb ik te verliezen? Hoeveel slechter kan het gaan met ons’. Een jonge student: ‘Ik heb geen vooruitzicht op een baan, op een huis, op een eigen leven, wat maakt het dan nog uit’.
Hoe anders zou het zijn als een ‘ja’ voor Europa een ‘ja’ voor het leven was geweest. Dat Europa dat meegegeven zou hebben. Dat het dan beter zou worden voor al die Grieken die al jaren op een houtje bijten. Maar zo was het niet. Een ‘ja’ zou nog meer inleveren betekenen. Stel jezelf voor: je zit in enorme schulden, je hebt nog wel wat inkomen maar niet veel. Zaken gaan slecht. Dan krijg je een grote lening maar tegelijk moet je enorm veel inleveren. En dan moet je ook de lening nog terugbetalen. Waar haal je dat geld vandaan?
Een economoon rekende uit dat ‘wij’ elke Griek ongeveer tienduizend euro hebben gegeven. Hoe anders zou het zijn als dat geld ook echt bij de individuele griek terecht was gekomen? En hoe anders zou het voelen als dat geld echt uit jouw eigen portomonee kwam?
Gisteravond zag ik de Nederlandse beachvolleyballers de finale verliezen. De twee mannen waar zo dichtbij. Ze waren ziek van frustratie, van verdriet. De pijn straalden ons tegemoet. Twee mannen die verloren. Die pijn voelen en dan weer doorgaan. Dan ben je volwassen. Kan Europa dat? Die persoonlijke pijn voelen, Merkel en Dijsselbloem? En dan niet een machtspelletje ingaan maar je rug rechten en je verlies nemen. En de Grieken echt helpen. En daarmee jezelf.