Op Netflix is momenteel de documentaire The Social Dilemma te zien. Over wie er aan de knoppen draait achter de schermen van Facebook, Google, Pinterest, TikTok, Instagram enzovoort enzovoort. Een quote die blijft hangen na het kijken is “Er zijn maar twee bedrijfstakken die hun klanten ‘gebruikers’ noemen: drugs en software.”
Het zijn oud-medewerkers van deze en andere sociale mediaplatforms die de noodlok luiden. Allen zijn er van overtuigd dat in het begin de bedoeling van Social Media werkelijk sociaal was. Het was mooi en goed bedoeld. Totdat bedrijven merkten dat er veel geld te verdienen viel aan Social Media. En niet alleen bedrijven, ook politici zagen hun kansen per twitterbericht stijgen.
Wij, de consument, denken dat we alles gratis krijgen en we kunnen inderdaad ‘gratis’ gebruikmaken van prachtige platforms die ons geven wat we willen: aandacht.
Als iets voor jou gratis is, dan ben jij zelf het product
Dat weten we natuurlijk allang maar als je deze documentaire bekijkt wordt het je even flink onder de neus gewreven, Om het allemaal inzichtelijk te maken zien we in de docu hoe een denkbeeldig team van ‘mannetjes’ aan de knoppen draaien. Hoe ze zien dat jij even niet aan het kijken bent op Facebook maar dat ze precies weten hoe ze jou weer over die streep kunnen trekken. Ze tonen een filmpje van jouw vechtsport of een herinnering aan een vakantie met jouw ex.
De oud medewerkers spreken allemaal de angst uit dat het niet meer onder controle is, dat de mens niet meer aan de knoppen zit maar de techniek zelf zich ontwikkelt. Miljoenen keren sneller dan onze hersenen kunnen bevatten. Algoritmes is het woord.
Algoritme
Algoritme zijn de stappen die je zet om een doel te bereiken. Na stap 1 volgt stap 2, volgt stap 3. Het is een soort trechter die steeds nauwer toeloopt waardoor er nog maar 1 stap mogelijk is: je koopt, je besluit, je zegt, je denkt, je kiest. Zo bepaalt een bepaald algoritme in een supermarkt welke artikelen in een aanbieding kunnen of wanneer een datingsapp succes zal hebben. Door ‘machine learning’ ontwikkelt het algoritme zichzelf. In de Correspondent staat een helder artikel over algoritme.
De wereld gaat stuk
We maken ons allemaal zorgen. We vragen ons af hoe het komt dat er zoveel verdeeldheid is, zoveel tegenkrachten, zo weinig samen. Waar komt het fakenews vandaan en weet iemand nog wat echt en wat niet echt is? Als we kijken wat er nu al gebeurt in aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen dan houd je je hart vast. Kon je vroeger gewoon verliezen als kanditaat, verlies is geen optie meer, want ‘corrupte uitslagen’ waardoor er geen ruimte meer is voor een nederig dankwoord van de verliezer maar een verlies niet geaccepteerd wordt.
We worden gemanipuleerd en we weten het ook wel. In dezelfde straat krijgen twee buren op dezelfde vraag, een ander antwoord krijgen. Het antwoord dat volgens alle verzamelde data bij deze persoon past. Een bevestiging dat er niets aan de hand is met het milieu of dat het Coronavirus wel of niet bestaat. De woede wordt aangewakkerd of we worden murw gebeukt.
Het goede nieuws
Wat heel duidelijk is, laat The Social Dilemma ons zien, is het doel van deze manipulatie. Geld. Bijna banaal maar het blijft altijd ‘geld’ want geld is macht.
Ik blijf hopen dat er bedrijven komen die iets anders in hun bedrijfsfilosofie hebben staan, namelijk ‘geluk’, ‘gezondheid’, ‘vrede’. Dat moet toch ook mogelijk zijn met die krankzinnige kracht van Machine Learning?
We kunnen bijna niet meer terug. Mijn generatie weet nog hoe het was zonder social media, al kan ik me er nog nauwelijks iets bij voorstellen. Maar jongeren onder de twintig kennen de wereld niet zonder schermpje, pushberichten, beloningen in de vorm van filmpjes en volgers.
Ik stop ook niet met mijn deelname aan social media want waar moet ik anders heen voor mijn duimpjes 🙂 ?
En waar moet ik heen om informatie te vinden, om betrokken te blijven bij mensen die belangrijk voor me zijn?
Ik heb de documentaire niet helemaal afgezien, vond het wel genoeg, de waarschuwing. Ik snap het een beetje.
1 reactie
De oudste en haar vriend zaten hem laatst te kijken. Ik zag af en toe een glimp. Vond het naar om te zien. En ook wel akelig. En dat verrekte geld altijd. Ik snap die heel rijken niet. Je kunt toch maar in één auto tegelijk rijden?